Jak zaznacza autor wystawy, pracownik Ośrodka Dokumentacyjnego, historyk Marian Steffek, jego celem nie było dokładne odtworzenie biografii Piłsudskiego, ale głównie pokazanie jego związków ze Śląskiem Cieszyńskim, a zwłaszcza Zaolziem. Na początku dowiadujemy się z niej, że Józef Klemens Piłsudski urodził się 5 grudnia 1867 roku w dworku szlacheckim w Zułowie na Wileńszczyźnie, uczęszczał do gimnazjum w Wilnie i że jako 20-latek został skazany na pięć lat zesłania na Syberię za udzielenie pomocy spiskowcom przygotowującym zamach na cara Aleksandra III.

Związki Piłsudskiego ze Śląskiem Cieszyńskim, a konkretnie z Jabłonkowem, Nawsiem i Bystrzycą, rozpoczynają się już niedługo po wybuchu pierwszej wojny światowej. – Piłsudski stworzył pod władzą austriacką Legiony Polskie i osobiście dowodził ich I Pułkiem Piechoty, a później I Brygadą. Po poniesionych stratach pułk ten został w listopadzie 1914 roku skierowany w celach wypoczynkowych i zdrowotnych do Jabłonkowa. W tym czasie najpierw w Nawsiu, a następnie w Jabłonkowie działała Szkoła Podchorążych. W Nawsiu stacjonował też Departament Wojskowy Naczelnego Komitetu Narodowego na czele z Władysławem Sikorskim, a w Bystrzycy znajdowała się kancelaria Komendy i Batalion Uzupełnień Legionów Polskich – przypomina ówczesne realia Steffek. Przy okazji zaś zwraca uwagę na zdjęcia umieszczone na wystawie. Przedstawiają one m.in. dom Andrzeja Wałacha w Bystrzycy, gdzie Piłsudski przez cztery dni wracał do zdrowia po wypadku samochodowym, oraz wigilię, którą legioniści spędzili w sali kinowej w Nawsiu z 1914 roku, a którą opisała Zofia Kossak-Szczucka.

Na kolejnych planszach wystawy stajemy się natomiast świadkami aresztowania Józefa Piłsudskiego w 1917 roku w Magdeburgu, w rok później przejęcia przez niego dowództwa nad Wojskiem Polskim i zwierzchnictwa nad krajem jako Tymczasowego Naczelnika Państwa, zwycięstwa nad bolszewikami i mianowania Pierwszym Marszałkiem Polski w 1920 roku, przewrotu majowego w 1926 roku i w końcu jego zgonu 12 maja 1935 roku.

Marian Steffek na wystawie poświęconej marszałkowi Piłsudskiemu przybliża te wszystkie wydarzenia poprzez zdjęcia i towarzyszące im opisy oraz uzupełnia je wycinkami z prasy, w dużym stopniu prasy cieszyńskiej. Na planszach i w gablotach pojawiają się w związku z tym takie tytuły, jak „Prawo Ludu”, „Ewangelik”, „Robotnik Śląski”, „Dziennik Cieszyński”, „Świt” czy „Gwiazdka Cieszyńska”.

Odniesieniem do czasów współczesnych są z kolei tablice upamiętniające pobyt marszałka na naszym terenie. Jedną z nich jest tablica na dawnym domu Lorenczuków w Jabłonkowie, odsłonięta w 1994 roku i nawiązująca do zniszczonej podczas okupacji niemieckiej pierwotnej tablicy z 1934 roku. Inną można zauważyć, spacerując po ulicy Głębokiej w Cieszynie, w miejscu, gdzie stał kiedyś hotel „Austria”. W Krakowie z kolei ma Piłsudski swój Kopiec, który usypali mu wdzięczni Polacy, również ci z lewego brzegu Olzy. Jego prochy spoczywają w krypcie na Wawelu, a serce w grobie jego matki na wileńskiej Rossie.

Wystawę, która powstała przy wykorzystaniu zbiorów kilkunastu instytucji i osób prywatnych oraz przy wsparciu województw morawsko-śląskiego i Ministerstwa Kultury RC, można zwiedzać do końca listopada w dni powszednie w godz. 8.00-15.00.