Kónsek niżyj przi ceście widać kolybe, pore budek, jakisi namioty i kupe ludzi. Słychać tam ztela melodie „Za Jabłónkowym siedym mil”. To teraz grajóm nasi – Zbycho Wałach z kamratami. Z drugij stróny kympki sie pasie kiyrdel owiec. Wachujóm ich pastyrze w podhalańskich bukowych portkach z bogato wyszywanymi parzynicami. Pram teraz spuścili óni na wiyrchowóm nute. Głosy majóm silne, ale też już ich isto kierysi poczynstowoł, bo śpiywajóm na piynć głosów a sóm jyny trzo. Kónsek ody mnie rośnie pore strómów, a w ich ciyniu spoczywo downy łemkowski kierchów. Z kympek porośniyntych trowóm wyrostajóm stare żeleźne krziże. Óny milczóm… 

Przijechali my tu do Osławicy w gminie Komańcza, położónej miyndzy Beskidym Niskim a Bieszczadami, na rozsod owiec. Jozef Michałek napytoł mikrobus, kiery nas tu wióz skoro siedym godzin i w kierym sie jeszcze dzisio bedymy tyrckać nazod. Ku kóńcu cesty my przez okna mikrobusu mógli oglóndać tysiónce hektarów łónk, kiere tu wyrosły w miejsce downych poletek ludu wysiedłónego z tych terenów po wojnie w ramach operacji „Wisła” za wschodnióm granice abo kansi na zachód czy północ Polski, na „ziemie odzyskane”. Oglóndali my tysiónce hektarów łónk, na kierych za socjalizmu „gazdowały” państwowe PGR-y i kiere potym za bezcyn poskupowali urzyndnicy i szpekulanci kansi z Warszawy czy Łodzi, coby na nich mógli brać dotacje rolnicze z EU. Przejyżdżali my też aji kole małej chłopskij zagrody, kaj sie jeszcze pos kóń i dwie krowy, a siano było po starymu procno do kopińców pozukłodane. Kónsek dalij na latyfundiach jakigosikej polskigo Babiša stówki balotów siana gniły. 

***

Po wysiedlyniu Rusinów tu zyczyli chodzić z owcami baczowie z Podhala, kierych zaś z Tatrzańskigo Parku Narodowego wyganiali. Ponikierzi z nich tu do dzisio pasóm owce, dojóm ich i syry z tego mlyka po starymu robióm. Jyny że teraz legalny certyfikat na produkcje „oscypków” płaci jyny w małopolskim i ślónskim, a óni w podkarpackim siedzóm i tóż tu ty swoje oszczypki muszóm sprzedować pod nazwóm „scypek”. Świat je poniekiedy dziwny.

Po piyrszej wojnie swiatowej se tu miejscowi chcieli utworzyć takóm se swojóm rusińskóm „republike”, ale 22 stycznia 1919 roku ruszyła na Komańcze ofensywa polskigo wojska. Kdo wiy? Możne miyndzy szturmujóncymi był aji jaki legionista tam z naszego terenu. O dziyń nieskorzij, 23 stycznia 1919, wojska Šnejdárka zaatakowały polskóm czynść Ślónska Cieszyńskigo. 

***

W tych strónach my byli już aji z dzieckami o feryjach. Siedzieli my kónsek dalij, aż w Michniowcu przi ukraińskij granicy. Pojeździli my na kołach przez Otryt, pochodzili po połóninach, okómpali sie w Jeziorze Solińskim. Byli my też ale w muzeum historii Bieszczad w Czarnym Górnym. Poznali my kapeczke bliżyj historie tych terenów i losy ludzi, kierzi tu kiejsi żyli: rusińskich Łemków i Bojków, szlachty zagrodowej, kiero czynsto mówiła po rusińsku, ale uważała sie za Poloków, Żydów, nimieckich osadników, co tu gazdowali już aji po siedymnost pokolyń, Cygónów. Wszyscy z nich byli tutejsi i żyli tu, jak już ni razym, to wedle siebie po dłógi roki, aż do czasu, kiej niezgoda zaczyna przeważać nad zgodóm a nienawiść nad uszanowaniym drugigo człowieka. Poznali my kapke bliżyj historie tego kraju, kaj żyli ludzie, co poradzili rozwalić siykiyróm głowy sómsiadóm aji jejich dzieckóm, jyny tymu, że sie óni głosili ku inszymu narodowi czy wierze. Żyli tu też ale aji ludzie, kierzi jak ich wysiedlali z ich własnego dómu, to byli zdolni upiyc bochynek chleba i zostawić go na stole dlo tych, co do tej jejich chałpy przidóm po nich – tak, na dobry poczóntek.

***

Stojym tu, kaj ziymia nasiókła łzami i krwióm. Możne to prowie tymu sóm ty szypułki na tutejszym głogu taki wielki i czyrwóne. Dziwóm sie na owce, co sie pasóm kónsek ody mnie. Dzisio majóm rozsod, ale na wiosne zaś ich dajóm przi miyszaniu do kupy – do jednego kiyrdla. Tego ludzkigo rozsodu, kiery mioł kiejsi miejsce na tych ziymiach, już nigdy żodym do kupy nie do. Niech ty wielki czyrwóne „krople krwi” na gałynziach tutejszego głogu bedom przestrogóm dlo wszystkich, co by zaś chcieli wskrzeszać ducha nacjonalizmów, sioć niezgode miyndzy ludzi, rozdzielać narody i tworzyć nowy porzóndek świata.