czwartek, 25 kwietnia 2024
Imieniny: PL: Jarosława, Marka, Wiki| CZ: Marek
Glos Live
/
Nahoru

Boże Narodzenie na Kysucach  | 22.12.2022

W Wigilię gospodarz błogosławił domownikom, miodem kreśląc krzyżyki na ich czołach. Na świętego Szczepana cała rodzina myła się w pieniądzach. Z dawnymi zwyczajami z Kysuc, bliskiego nam regionu Słowacji, zapoznaliśmy się w muzuem w Czadcy. Naszą przewodniczką była jego dyrektorka Helena Kotvasowa.

Ten tekst przeczytasz za 1 min. 45 s
Fot. Norbert Dąbkowski

Już okres poprzedzający Boże Narodzenie był na Kysucach związany z licznymi obrzędami. Często, lecz nie zawsze, były one podobne do zwyczajów znanych nam ze Śląska Cieszyńskiego.W regionie kysuckim stosunkowo niedawno praktykowano różne magiczne obrzędy, tępione przez Kościół. Aż do połowy XX wieku stosowano na przykład zaklęcia, które miały chronić domostwa i zagrody przed szkodliwym działaniem czarownic.

– Na świętą Łucję wymiatano wszystkie kąty. Wieczorem gospodarze robili krzyże na oborach, aby złe siły nie zaszkodziły bydłu. Poświęcano mu więcej uwagi niż ludziom, ponieważ bydło, głównie krowy, zapewniały im utrzymanie – Helena Kotvasowa przypomina jeden ze zwyczajów związanych z 13 grudnia.

Przed Wigilią lub w samą Wigilię chodzili po domach z „winszem” kolędnicy nazywani Betlejemcami. Zazwyczaj byli to czterej chłopcy (czasem było ich więcej), ubrani w długie białe koszule, przepasane paskiem z kolorowych wstążek. Na głowach mieli wysokie, owalne, ozdobne czapki z papieru, a na nich znak krzyża. W rękach trzymali kije z przymocowanymi blaszkami i dzwonkami. Ich dźwięki ogłaszały przybycie kolędników. Chłopiec idący na przedzie niósł szopkę betlejemską.  

Betlejemcom towarzyszyli często pasterze. Najważniejszy z nich był baca. W dawniejszych czasach to on składał gospodarzom życzenia. Domownicy niecierpliwie wypatrywali kolędników. Wierzyli, że młodzi chłopcy przyniosą pod ich dach siłę i zdrowie.

– W górnej części Kysuc, od Staškowa po Turzovkę, zamiast Betlejemców chodzili Hricowie – zwraca uwagę dyrektorka Muzeum Kysuckiego.

Cały reportaż w piątkowym, świątecznym wydaniu gazety. 

 



Może Cię zainteresować.