poniedziałek, 7 października 2024
Imieniny: PL: Krystyna, Marii, Marka| CZ: Justýna
Glos Live
/
Nahoru

Na posiónku pisane: PZKO-wski owies | 19.09.2021

Chodzym po ściyrnisku i ograbujym miyrwe. Łóni nóm tu w zogrodzie przed nydeckim Dómym PZKO rosły ziymnioki, a latoś na wiosne my tu zasioli owies. Aji dość hónym a fajnie wzeszeł, ale potym jakosi zgiynżoł i tu na tym kamiynistym kónsku nie wyrosnył moc wysoko. 

Ten tekst przeczytasz za 5 min. 45 s
Fot. Michoł

 
Za to ostóm sie tu darziło o kupe lepij i fest z niego zaczyły tyrczeć. Nie było inszej rady i musieli my go aji ryncznie cosi powyszkubować, coby nie było ostudy po dziedzinie, że prowie PZKO-wski owies je taki zarośnióny. W lecie wszycy jeździli na orlapy, nieskorzij my owce strzigli a potym zaś loło i loło. Dziepro w ostatni siyrpniowy pióntek sie zrobiła jako tako pogoda i tóż my sie chytli koszynio.

Danka na hónym obdzwóniła PZKO-wski mamy, niech przidóm na pobabe aji z dzieckami, coby óny też widziały, jako to kiejsi na dziedzinie żniwa wyglóndały. I na kóniec sie ich zebrało dość godnie. Prziszły aji Terezka z Magdzióm, austryjocki wnuczki Heni i Zbycha Martynków, bo prowie tu zaś były u starzików na wyćwice jynzykowo-obyczajowej. Tóm stróne przi potoku, kaj był owies biydniejszy, rzodszy i polygany żech skosił jyny tak, jako miyrwe, ale tu od cesty, kany był jaki kónsek z szumniejszym owsym, to my go do snopków nawiónzali a przi tym sie spóminało, jako sie to kiejsi na nydeckich gazdówkach powrzósła skryncało, snopki robiło i do paniynek ukłodało. 

Z PZKOwskigo garażu my wycióngli dwa pola biny, na kierej sie kiejsi tu w zogrodzie na festynach tańcowało, na to rozcióngli dzichte i już my mieli „gumno” na młócyni. Dziecka poznoszały snopki z pola i pozukłodały ich na dzichte do gwiozdy, zorkami do postrzodka. Cepy my mieli jyny dwa, jedyn żech prziniós od nas a drugi my na hónym zrobili z bijoka, kiery oto niedowno upadnył ze starego cepu, co go majóm Martynkowie zawieszóny na parade na ścianie stodoły i ze sztylu od śmiatoka. Ukazowali my dzieckóm jako sie młóci, jako trzeba trzónkym obracać, coby bijok dobrze ciapoł po zbożu. Przi tym trzeba dziyrzeć aji rytm, coby sie ty cepy nie zbiły. Jasne, że we dwóch to je lehki, bije sie na przemian. Jak byli ale przi młócyniu trzo, to se pómogali powiedzónkym „Po placku. Po placku”, jak byli sztyrzo to sie mówiło „Po pecynku. Po pecynku”, a jak piynć to „A pióntymu nic”. Nie wiym, co je na tym prowdy, ale snodzi sie ponikiedy młóciło aji w szejściu, i to sie przi tym prawiło „A szóstymu guwno". Przi szejściu cepach już musi być ale kapke ciasno i trzeba delij na swojóm raje czakać. Potym dziecka same próbowały młócić. Nejlepszo była mało Magdzia. Za każdym razym, jak sie ji bijok na trzónku zhuśtnył, to miała co robić, coby udziyrżeć balanc. Ale dycki to jakosi ustoła i waliła cepym zpoza głowy, jako taki mały zapality tyrolski husyta. 

Jak my pozbiyrali wymłócóne snopki z dzichty, to na ni zostały zorka zmiyszane z plewami. Coby my se piwo mógli wypić i kapke spoczónć – głównie od tych dziecek – to my im naporynczyli ty zorka wybiyrać. I naprowde sie zaroz na dzichte zleciały i dziubkały se tam jako ptoszki. Niż my to piwo dopili, to już tego mieli aji dość godnie uzbiyrane, tak z pół miski. I tóż my ich już dalij nie tropili i ukozali im , jako sie wieje. Kiejsi sie pozotwiyrało dwiyrze po obóch strónach stodoły, coby był przecióng, i potym sie łopatami zboże do wyrchu wychybowało. Ciynżejsze zorka spadowały na ziym a lehki plewy przeciong znoszoł dalij. Tu my to inaczyj zrobili. Chycili my z Miluškóm Śliżowóm za kóńce dzichty i wychybowali zboże z plewami do wyrchu a zorka nazod do dzichty chytali. Cosi nóm przi tym pospadowało aji na ziym, ale jak sie to tak trzi-sztyry razy zrobiło, to my mieli owies pieknie wyczyszczóny. Przi drugij dzichcie ale ustoł wiater i tóż my dziecka nagnali do raje wedle nas i nakozali im fukać. Nie wiym, czy to dziecka krziwo fukały, czy sie wiater obrócił, ale wszycki plewy poleciały Milušce do włosów. 

Nie wiym, z kiyl sie tu nabroł, ale przi zadnij ścianie nydeckigo Dómu PZKO leży porzóndny skol. Już żech go chcioł aji odwiyźć i użyc do zakładów pod zimiarke, kiero sie teraz stawio na posiónku nad Forotami. Był ale za ciynżki. I chwała Bogu, bo teraz sie przidoł. Ustawili my na nim żarna. Wymłócóny owies my dali bokym i mleli my pszynice. Dziecka mógły pozogłóndać kaj sie zorka do żaryn dowajóm i z kiyl sie mónka z otrymbami sypie. Mógły też popróbować, jako ciynżko idzie tym wyrchnim kamiyniym obracać.
Danka w miyndzyczysie warziła w kotliku nad ogniym płatki owsianne z mlykym. Przisuli my ji tam aji tóm namletóm żarnówke. Potym to dziecka wcinały z jagodami i nastruganymi jabkami. Aż sie im uszy trzynsły. Starzi też se nakłodali, jyny Zbycho uznoł, że takich rzeczy nie jy i pogryzoł chlyb ze szmolcym.
Po swaczynie szły dziecka na bine zatańcować „Zasiali górale owies” i „Piykło dzywczym, piykło placki”. Mateusz z Jasiym se tu prziniyśli hóśle, tóż im ku tymu aji zagrali. Potym ta młodo banda pognała na ściyrnisko bawić sie na wilki i koziczki. Gónili jak spłoszóni w te i we w te i holofili wniebogłosy. A Macio z Jasiym siedli na kupe drzewa pod przidaszkym za Dómym PZKO i dalij grali górolski pieśniczki. 

Teraz tu pod tyn przidaszek ukłodóm nagrabiónóm miyrwe. Jeszcze sie óna przido. Oto, jak kapke lepij zapadze to tu pyrsknym nasiynio trowy a potym tu przignóm cały kiyrdel owiec, coby swoimi kótkami to nasiyni do ziymi powciskały. Potym im mogym aji chynyć tóm miyrwe, niech se pozogryzajóm ty zorka, co na ni jeszcze zostały. A na rok bydzie trzaba tyn trownik wiyncyj razy pokosić, coby ty dziadowski osty wytympić. I na tym trowniku zaś sie bydóm mógły dziecka bawić, zaś tu bydymy mógli aji jaki festyn urzóndzić, ale…. zcióngóm z owsianego źdźbła, zduchujym plewy i popatrujym zorka, co mi na rynce zostały….to isto już ostatni roz my tu w tej naszej PZKO-wskij zogrodzie sioli owies.



Może Cię zainteresować.