wtorek, 12 listopada 2024
Imieniny: PL: Konrada, Renaty, Witolda| CZ: Benedikt
Glos Live
/
Nahoru

U świyntego Mikołaja | 12.12.2019

I już adwynt! Siedzym se tu u świyntego Mikołaja w tym naszym nydeckim kościółku i oglóndóm ty stare trómy, z kierych je postawióny. 

Ten tekst przeczytasz za 4 min. 45 s
Fot. Michoł
 
Na zachodnij ścianie móm nejraczyj tyn ganc dolny, położóny na tak isto z meter wysokij, nabiylónej wopnym podmurówce. Jego lata, zbite gynsto ku sobie, niesóm świadectwo, że tu kiejsi bywały twarde czasy nie jyny dlo ludzi, ale aji dlo strómów. Tyn smrek, z kierego był uciosany, musioł rosnyć kajsi miyndzy kamiyniami na Praszywej, w Miónszym, abo możne aż na Piyntrziskach. Z takigo drzewa sie robiło hóśle, abo stawiało kościoły. Drugi tróm to je synkocz. Niesie ón pamióntke na tesorza, co ty jego jego synki rozciupoł do gwiozdek, coby drzewa nie rozciskały. To sóm w naszym kościółku ty nejpiekniejsze ornamynty wyciupane ludzkóm rynkóm na ornamyntach drzewa, kiere nóm dała prziroda. Trzeci tróm je nejszyrszy i nejwiyncyj popraskany. Do jego skośnych szczelin sóm ponikany powciskane krótki drzewianne szczypki, na kierych chłopi kiejsi kłobuki wieszali. Też już żech se swój kóliczek ustrugoł i wcis do praskliny w tym trzecim trómie. Czworty tróm niesie rzónd świyczników, ni jako teraz w inszych kościołach ze świyczkami na elektryke, ale z takimi prawymi świyczkami, z opolónymi czornymi knotami i ozdobióne skrzepłymi lzami wosku. Lzami, kiere sie lejóm, kiej światło świyczników padnie na powieszóne nad nimi stare obrozki drogi krziżowej, opowiadajóncej o krwawej ofierze Zbawiciela. Tych trómów w ścianie nydeckigo kościółka je dziesiynć. Trzi wyrchni sóm o cosi jaśniejsze niż ty pod nimi. Isto były miynióne, abo kiejsi nydczanie czy wyndryński farorz uznali, że kościół trzeba o cosi dźwignyć.

Nydecki kościół był zbudowany w roku 1576. Z poczóntku był kościołym ewangelickim, bo wtedy za panowanio ksiyncia cieszyńskigo Wacława III Adama jego poddani byli jako i ón sóm ewangelikami podle zasady „cuis regio, eius religio". Po tym co cieszyńscy Piastowie wymrzili a na zómku w Cieszynie sie osadzili Habsburgowie, przeszeł nydecki kościół w roku 1654 pod katolików i zyskoł za patróna świyntego Mikołaja. Ale jak pod kóniec 17 wieku przijechała do Nydku kóntrola z Opola, to sie im nie podobało, ze nydczanie sami majóm klucze od kościoła i isto ich aji pojczujóm ewangelikóm, coby w nim mógli nabożyństwa odprawiać. W niskij wieży nydeckigo kościółka podeprzitej dwóma dłógucnymi trómami w kształcie skośno położónej litery V mómy dwucyntowy dzwón z roku 1581, zaś ołtorz pochodzi z roku 1746 a ufundowoł go niejaki jezuita Roller ze Skoczowa. Postrzodek ołtorza zdobi obraz patróna tego kościółka otoczóny barokowo powygibanymi rzeźbami jego świyntych kamratów.

 
 
Michał Milerski, felietonista "Głosu". Fot. Norbert Dąbkowski

 
Mikołaj je u nas isto piyrszym świyntym, kierego poznowómy jako dziecka. Rozdowo nóm podarunki i bróni przed djobłym, co nas chce w miechu odniyść. Jo se jeszcze pamiyntóm, jako kiejsi downo ku nóm naprowde chodził tyn prawdziwy świynty Mikołaj aji z prawdziwym djobłym. Nieskorzi go ale zastómpili przewlewczóni ujec z ciotkóm. Potym roz my ze siostróm przewlykli naszego małego brata za Mikołaja, postawili go u starzików przed dwiyrze, zapukali i uciykli. Wtedy sie naszo babcia straszliwie zlynkła, bo se myślała, że uwidziała żywego krasnoludka. Były też czasy, kiej jo sie za Mikołaja sóm przewlykoł i myślym, że isto tak z rok abo dwa ku naszym dzieckóm też wtedy przichodził tyn prawdziwy Mikołaj, ale nieskorzi już zy mnie jyny srande miały. Dzisio to sóm wielki kónie, ale i tak im jeszcze iskra radości w oku zaświyci, jak uwidzóm, że im świynty Mikołaj cosi za oknym niechoł.

Mikołaj, biskup z Miry nie był ani rycerzym walczóncym za wiare, ani mynczennikym, kiery by za wiare umiyroł, nie był też pustelnikym, żyjóncym kajsi w jaskini na odludziu. Był uznany za świyntego tymu, bo czynił dobro. Czynił dobro ni jawnie dlo własnej sławy czy rozgłosu, ale w skrytości, coby jyny pumóc tym, co tego potrzebujóm. Umioł sie podzielić własnym bogactwym, umioł rozeznać aktualne problemy inszych ludzi, umioł ale aji przewidzieć co im grozi do przyszłości. Tak jako wtedy, kiej chyboł przez okno ceróm zadłożónego sómsiada pinióndze na jejich wiano, coby sie mógły wydać i nie skóńczyły kajsi w dómu rozpusty. Świynty Mikołaj umioł pumóc a przi tym uszanować goność tych, kierym pumogoł. Myślym se, że spomiyndzy tych wszyckich podarunków, kiere nóm po całym świecie świynty Mikołaj rozdowo, tym naprowde nejzocniejszym je przikład jego własnego żywota. 




Może Cię zainteresować.