wtorek, 12 listopada 2024
Imieniny: PL: Konrada, Renaty, Witolda| CZ: Benedikt
Glos Live
/
Nahoru

W malinowym świecie | 23.09.2019

Wrześniowe słónko głosko po dachu staróm drzewiónke Na Farce, jakoby jóm chciało pocieszyć i ulżyć ji w chwilach smutku. Napis wymalowany pod strzechóm na szczytowej ścianie głosi, że „Oko Boga wszycko widzi, co sie dzieje między ludźmi". Na zrymbie chałpy przichyciła sie żałobno nitka babigo lata.

Ten tekst przeczytasz za 3 min. 60 s
Fot. Norbert Dąbkowski

 
„Szędziołym przikryto strzecha staro, nisko,
zaproszo przechodnia za próg aż do dómu,
tu świyci i grzeje dómowe ognisko,
odpocząć i wytchnąć użyczy kaj kómu”
(A. Kupiec, „Staro strzecha”)

Nad strzechóm drzewiónki polatuje porka gwizdków i co chwila kierysi z nich przisiednie na kalynicy. Już by mieli odlatować, już ich instynkty cióngnóm kansi hań do ciepłych krajów, ale jeszcze obczakujóm, jeszcze sie dziwajóm, czy przed chałpe nie wyndzie gaździnka i nie zamacho im na ceste, jako to robi każdego roku. 
 
„Lećcie ptoki moje, kansi w świat daleki,
niech was dobre losy dokludzą, kaj chcecie,
a jak powrócicie znad mórz, gór, zza rzyki,
to spytejcie o mnie, czych jeszcze na świecie”
(A. Kupiec, „Bez słóńca”)

Pozdyl drzewiónki sie cióngnie wónsko pawłaczka a przed dwiyrzami porost dzikigo wina obłapio malutkóm werande. Na werandzie ławeczka, kiero czako na gaździnke, coby prziszła, siedła na nióm i spoczła se na chwile w ciyniu psigo wina. 

„Słóneczko wygłóndo spod mglistej pierziny,
nuż dziwać sie na swiat, wyganiać ćme siną,
jesiyni sie pytać, z jakij to prziczyny
zaś poczyrwianiało
psi wino”
(A. Kupiec, „Psi wino”)

Za chałpóm mały ogródek a dalij pod kympkóm rozłożyste lyski chrónióm rzónd uli, kiere już dłógo chciwie wyglóndajóm swoimi oczkami, kiej zaś do nich przilecóm pszczoły i kiej gaździnka przidzie miód wybiyrać.

„Bo tędy świętość przedziwno
z ciszą poranka przechodzi,
chodniczkym między grządkami
wioskowe szczęści wodzi”
(A. Kupiec, „Między grzóndkami”)

Za ulami leży jabłóniowy sad. Obrodził latoś. Gałynzie jabłóni kłaniajóm sie nisko. Nikiere jabłuszka już spadły do trowy i ciyrpliwie czakajóm aż przidzie gaździnka, podniesie ich z ziymi i obetrze rómbkym fortucha.

„Boże, dyby to tak u ludzi bywało,
kaj wszycko sie zmiynio, w niepamięć ucieko,
niechby ludzki jabko też sie nie kulało
od pnia rodzónego nigdy za daleko…”
(A. Kupiec; „Jabłónka”)

Kónsek dalij rosnóm dziki maliny i siwe olchi a za nimi wody Strzelmej unoszóm piyrsze pożółkłe listki, szkamrzóm cosi o jesiyni i czakajóm na odbici tej twarzi, kieróm znajóm od małego dziecka.
 
„Potoku górski,
Co pluskosz śpiawnie,
Tańczysz po skałach,
Modlisz sie dziwnie”
(A.Kupiec; „Potók”)

W izbie drzewiónki stoi czysty, umyty stół, na kiery kładzióno skibeczke chleba a niżyj w szuflodzie leży stary zeszyt z pożółkłymi już kartkami i piórym założónym na ostatnij popisanej strónicy. Czako ón na rynke, kiero obróci kartke i zacznie pisać… 
 
„A my cie porwali, do serca prziciśli,
w zgrzebną koszulinke oblykli na nowo,
jak małe dzieciątko do dómu zaniyśli,
nejpiekniejszo z wszyckich, starodowno mowo."
(A.Kupiec; Mowo moja ojczysto)

Nie doczko sie już stary zeszyt nowych rymów. Wody Strzelmej odniósly odbici całego żywota ludzkigo. Nie podniesie już gaździnka jabka ze ziymie, nie siednie se na ławeczce w ciyniu psigo wina, nie zamacho ptoszkóm, nie pogłasko ścian swoi drzewiónki.

Odeszła gaździnka. Ale zostawiła nóm tu óna swój baśniowy malinowy świat starych czasów. Świat, kiery odżyje za każdym razym, kiej otworzimy jej ksiónżke, kiej sie zaczytómy do tych wierszy o skibce chleba, o mowie, progu starej chałpy, o zogónach, potoku czy lesie, kiej wyczujymy w rytmie tych starodownych rymów stukot serca gaździnki z nydeckij Farki, naszej poetki i pisarki Anieli Kupcowej, kiero zgodnie z mottym jednej ze swoich ksiónżek „z niebem na dnie duszy przez życie pozostała" … i nóm to niebo w swych wierszach rozdała. 

Z Bogym, pani Nelko. Dziynkujymy. 




Może Cię zainteresować.